Wandelen door het Nieuwe
Testament
Een Amerikaans echtpaar dat van wandelen houdt, heeft in Israël een route
van 65 kilometer uitgezet langs plaatsen waar Jezus geweest zou zijn. Afgezien
van dit gegeven is het wel leuk om kennis te maken met deze route, die echter
deel door Jezus is gelopen, want het echte Nazareth lag 40 kilometer boven het
huidige Nazareth.
·
Dit is het begin van het
Jezuspad, een 65 kilometer lange pelgrims-wandelroute die langs plaatsen uit
het leven van Jezus voert. Hier, in een van de alkoven, had Jozef –misschien–
tweeduizend jaar geleden zijn timmerwerkplaats. Op de eerste etage woonde hij
met zijn vrouw Maria. Op een dag verscheen in deze steeg de stadsomroeper die
het decreet van de Romeinse keizer Augustus voorlas. Alle Joden werden
opgeroepen om zich voor een volkstelling te melden in de stad waar hun
geslachtslijsten bewaard werden. Voor Jozef betekende dat een reis naar
Bethlehem.
Nazareth ligt in
Galilea, in het noorden van Israël. Bethlehem ligt 110 kilometer zuidelijker,
aan de andere kant van de afscheidingsmuur op de Westelijke Jordaanoever. Het
Jezuspad is hier nog niet aangelegd. Per auto is die afstand, ondanks het
oponthoud bij de militaire controleposten, in twee uur af te leggen. Alleen
voor toeristen dan. Want Israëliërs mogen niet naar het Palestijnse Bethlehem,
en omgekeerd mogen de Palestijnen uit Bethlehem nauwelijks hun stad uit.
Hoelang zouden Jozef en de zwangere Maria over deze afstand hebben gedaan? En
wat beleefde Jezus zelf toen hij dertig jaar later, nog altijd volgens de
christelijke evangeliën, als leraar door Galilea reisde en naar Jeruzalem trok?
Deze en andere vragen stelden de jonge Amerikaanse gidsen Anna en David Landis
zichzelf drie jaar geleden bij aankomst in Israël. Zij deden een historische
zoektocht naar de voetstappen van Jezus met behulp van opgravingen, geschriften
en discussies. Het mennonietenechtpaar, ervaren in internationale trektochten
–van de tocht naar het basiskamp op de Mount Everest tot en met de
pelgrimsroute naar Santiago de Compostela in Spanje– slaagde na een jaar van
onderzoek, in samenwerking met de Israëlische overheid, het Jesus
trail, het Jezuspad, te openen. Het pad is bedoeld
om op dezelfde manier gevolgd te worden als Jezus ooit zou hebben gedaan: te
voet. „We willen de bezoekers kennis laten maken met de verschillende culturen
en mensen van toen en nu”, legt David uit. „In de tijd van Jezus stond Galilea
bekend om zijn religieuze en etnische diversiteit. Jezus had geen angst voor
mensen die hij op zijn weg aantrof en die anders waren dan hijzelf. Hij
ontmoette vele vreemdelingen en heidenen.”
Galilea is nog altijd
een mengeling van culturen en geloven, met 600.000 Arabische moslims en
christenen, 500.000 joden en 90.000 druzen plus nog diverse andere groeperingen
en geloven. Het vernieuwde Jezuspad is anno 2010 ook een tocht door ’het
conflict’. Sommige Joodse Israëliërs durven Arabische dorpen of stadsdelen niet
te betreden. Joodse dorpen in Galilea keren zich tegen de vestiging van
Arabieren in hun gemeentes of stellen als voorwaarde een zionistische eed van
trouw. Als we even later over de winterse heuvels door kniehoge doornstruiken
en zilvergrijze olijfgaarden naar Seforis ofwel Tsipori lopen, dat tweeduizend
jaar geleden een van de hoofdsteden van Herodes Antipas was, zien we de
hedendaagse etnische smeltkroes in de praktijk. Een Israëlische boer passeert
op een tractor, Arabische schoolkinderen haasten zich naar school, verderop
bewerken Thaise gastarbeiders het land. Toeristen, pelgrims, Israëlische tsabariem (geboren en getogen Joodse Israëliërs) en Russische emigranten kruisen het
pad. Duizenden wandelaars hebben het traject inmiddels al afgelegd. De
Nederlandse pastoor Sjaak de Boer, van de Engelstalige rk parochie Church Of
Our Saviour in Den Haag, wist zich onder een oude olijfboom het zweet van het
gezicht. „Ik was al eens naar Santiago de Compostela gelopen, dus leek het pad
van de Baas me een logisch vervolg.” Van heiligheid, stilte en verdieping is
volgens de geestelijke in Israël weinig te merken. De reden waarom Jezus tegen
de religieuze en politieke praktijken tekeerging, is nog volop aanwezig. In
Israël zijn mensen op allerlei manieren met hun heiligste overtuigingen bezig,
maar vaak wordt religie een doel in plaats van een instrument.”
In het Arabische dorpje
Kana waar Jezus zijn eerste wonder verrichtte door water in wijn te veranderen,
blokkeren de toeristenbussen de ingang. Ze brengen het verplichte tien minuten
bezoek aan de Franciscaner huwelijkskerk om daarna pijlsnel naar de volgende
bezienswaardigheid te reizen. Maar na een wandeltocht van 25 kilometer over het
Jezuspad zijn een douche, een warme maaltijd en een rustplaats voor de
vermoeide voeten van de wandelaar geen overbodige luxe. Dat hebben de inwoners
van Kana ook begrepen. Kleine pensions schieten er als paddenstoelen uit de
grond. Sami en Soead hebben hun woning omgetoverd tot ’Kana bed &
breakfast’. Hun acht kinderen zijn het huis uit, ze verhuren nu 35 eenvoudige
bedden, verdeeld over zeven kamers. Voor zo’n 20 euro per nacht vind je hier
een bed met douche en ontbijt, inclusief een vers geperst glaasje druivensap op
het terras. Soead serveert haar makabis(groente in het zoetzuur) en makloebe (rijst met vis), die de gasten samen met de eigenaren nuttigen. Anna Landis: „Of dat verbroedering is of een
manier van geld verdienen? Het is een aardige manier voor toeristen om mensen
thuis in hun eigen omgeving te leren kennen. Als toerist logeer je meestal in
grote hotels aan het meer van Galilea en heb je nauwelijks contact met de
lokale bevolking.” Ze bevestigt dat een bijeffect van het Jezuspad is dat de
economie van de plaatselijke gemeenschap een steuntje in de rug krijgt.
„Kleine bedrijfjes, die
meer afgelegen liggen, krijgen de kans om zich te ontwikkelen. Tegelijkertijd
heeft het pad de potentie om Israëlische Joden en Arabieren bijeen te brengen.
Het is een multiculturele inspanning van de lokale en internationale
medewerkers.” Halverwege het traject, achter de McDonalds, loopt de Romeinse
weg, bezaaid met achteloos weggeslingerde McNuggetdoosjes . Niets op deze
plaats wijst er op dat deze Via
Maris, de Zeeweg, een van de belangrijkste
handelsroutes in Palestina van de eerste eeuw was, die Europa met Azië verbond.
Afgezien van de
markeringspunten, zijn er op het Jezuspad geen borden met uitleg of verwijzing
naar de geschiedenis en de gebeurtenissen in de Bijbel. Zonder toelichting van
een gids of zelfstudie van het gebied is het Jezuspad zoals elk ander pad; een
aardige wandelroute voor de gemiddelde wandelaar. Het Jezuspad is nog maar voor
een deel aangelegd, tot het meer van Galilea. Het is volgens Anna en David
Landis de bedoeling dat het zich in de toekomst tot Jeruzalem en mogelijk
Bethlehem zal uitstrekken.Net voor het eindpunt biedt de Arbelberg een
spectaculair uitzicht op het meer van Galilea tegen de ondergaande zon. In de
verte doemen de grauwe wolkenkrabbers van Tiberias op.
UpToDate 2024-2025