Jaloersheid, ook
bij dieren en vogels !
Dat zij is bij wilde dieren, zoals
leeuwen, tijgers, beren en andere, wanneer zij jongen hebben, is bekend; verder
eveneens bij stieren, ook al zouden zij geen kalveren hebben. Het is het meest
zichtbaar bij hanen, die voor hun kippen met de mededingers vechten tot aan de
dood toe.
Dat deze een zodanige jaloezie
hebben, komt omdat zij roemzuchtige minnaars zijn en de roem van die liefde
duldt zijn weerga niet. Dat zij meer dan elk geslacht en soort van vogels
roemzuchtige minnaars zijn, komt uit in hun houding, knikken, gang en gekraai.
Dat de roem van de eer bij mannen,
zowel bij de minnaars als bij de niet-minnaars, de jaloezie veroorzaakt,
verhoogt en prikkelt, is eerder bevestigd.
[378-13 - Swedenborg]
Dat de jaloersheid bij mannen en mannen - echtgenoten anders is dan bij
vrouwen en vrouwen – echtgenoten.
Maar die verschillen kunnen niet
onderscheiden worden aangegeven, aangezien de jaloezie een andere is bij de
echtlieden die elkaar geestelijk liefhebben, een andere bij echtlieden die
elkaar slechts natuurlijk liefhebben, een andere bij echtlieden die ongelijk
gezind zijn en een andere bij echtlieden waarvan de een de levensgeel onder het
juk van gehoorzaamheid heeft gebracht.
De mannelijke en vrouwelijke vormen
van jaloersheid zijn in zich beschouwd uiteenlopend, omdat zij van een andere
oorsprong zijn. De oorsprong van de mannelijke vormen van jaloezie is in het verstand,
maar die van de vrouwelijke in de wil. Toegevoegd aan het verstand van haar
man; en daarom is de mannelijke jaloezie zoals een vlam van ontsteking en
toorn, maar de vrouwelijke zoals een vuur, binnen de perken gehouden door een
wisselende vrees, een wisselend gezicht op de echtgenoot, een wisselende
inachtneming van haar eigen liefde en een wisselende voorzichtigheid om deze
liefde niet voor de mannen -echtgenoten
te openen door de jaloezie.
Zij verschillen omdat de vrouwen –
echtgenoten liefden zijn en de mannen opnemenden. En het is nadelig voor de
vrouwen – echtgenoten haar liefde te verkwisten bij de mannen, maar niet eender
voor de opnemenden bij de vrouwen-echtgenoten.
Anders echter bij de geestelijken;
bij dezen wordt de ijverzucht van de man overgedragen op de echtgenote naarmate
de liefde van de echtgenote wordt overgedragen op de man en daarom verschijnt
de ijverzucht van weerskanten eender aan zichzelf tegen de pogingen van de
schender.
Maar de ijverzucht van de echtgenote
wordt de man ingeblazen tegen de pogingen van de hoer -schendster en deze is
zoals een smart die weent en het geweten ontstelt. [379-14-Swedenborg – bron: Swedenbogiana – tijdschrift voor Swedenborg publicaties –
editie 114, juni 2021]
De eerste mens die jaloers was, was Kajin. Zijn offerrook dat niet naar de hemel omhoog
steeg, en van zijn broer Abel wel. [HGt.01_020,14]
Hored in de oerperiode van de
oerstamvaders noemt zichzelf een jaloers mens. [Het verhaal over de klanken van
de muziek in de grot]. Dan komt de
jaloerse Garbiël ter sprake, die wordt berispt door Abedam. Zo ook nog meerdere
jaloerse personen.
Want wat is jaloezie anders dan het ontwaken van eigenliefde,
zelfoverheersing en overheersing? De jaloerse man is niet jaloers
omdat zijn uitverkoren object te weinig liefde heeft, maar alleen omdat hij
zelf in zijn eis wordt ingekort en de waarde ervan te laag vindt in het object
waarvan hij het hoogste respect verwacht. [GZ.02_117,10]
Vraag: Is dat niet de volkomen
tegenovergestelde pool van de situatie waarin men zichzelf volledig zou moeten
vergeten uit liefde voor de naaste, ongeacht het geslacht, om welwillend te
zijn voor het welzijn van de naaste? [GZ.02_117,11]
Dus wie zichzelf kan verloochenen op
dit meest netelige punt, zal des te gemakkelijker zijn om zichzelf te ontkennen
op de andere minder netelige punten. Maar wie jaloers wordt en meteen de liefde
met zijn geliefde breekt, haar in zijn hart vervloekt met minachting, wrok en
woede en ook zijn rivaal tegenkomt, handelt al vanuit de hel, wat duidelijk de
positieve pool voor hem vormt. [GS.02_118,07]
Petrus werd jaloers op Johannes
omdat hij hem minder achtte dan zichzelf; Maar Johannes werd door Mij
verdedigd...' [Ste.01_006,28]
Maar elke minnaar, als hij een echte
minnaar is, is zeker jaloers, en vaak vanwege een kleinigheidje, omdat hij een
echte minnaar is. Omdat liefde puur en puur wil zijn. Maar Ik ben altijd de
grootste en puurste minnaar geweest! Daarom ben Ik enorm jaloers. En niemand
zou Mij als in wezen moeten hebben, behalve degene die boven alles van Mij
houdt! [HiG.02_43.03.16,12]
Nu
beraadde de hogepriester zich een poosje; hij overlegde bij zichzelf: wat moet
ik doen? Annas is verschrikkelijk jaloers vanwege die verloting van Maria, en.
..het advies van een jaloers man moet je
nooit opvolgen! [JJ.01_011,01]
Het
Kindje Jezus in Egypte zei: ‘Die vrouw was namelijk jaloers op Mij, toen
Cyrenius Mij zijn liefde betuigde. Het is die jaloezie en die afgunst, die
haar zo plotseling hebben gedood! Je moet Me verder liever maar niets vragen,
maar laat haar in het kamertje op bed leggen; want ze is echt dood!'
[JJ.01_188,34] 34.
Hij heeft mij weliswaar mijn jaloerse Tullia ontnomen, maar daarvoor in de
plaats heeft Hij mij Zichzelf gegeven! [JJ.01_189,09]
Maar ze vond de
dood door haar jaloersheid. [JJ.01_198,25]
Cyrenius
zei over bepaalde inwoners van Ostracine: Jaloers, dat zijn ze! Van heimelijke
verbittering weten ze niet wat te doen, alleen omdat ik jouw huis bezocht heb
en hen in de steek liet. [JJ.01_241,22]
Ik zeg je, waar geen jaloezie is, is ook geen liefde!Ich sage euch, wo sich
keine Eifersucht zeigt, da ist auch keine Liebe! [BM.01_124,07
= Hemel en hel]]
Daarnaast zijn er mensen die zelfmoord plegen uit
jalousie om een maagd, welke buiten haar schuld een ander beter beviel dan de
jaloerse man die haar bij iedere ontmoeting kwelde met allerlei verwijten en
haar van ontrouw beschuldigde, iets wat nooit in haar was opgekomen. Zo iemand
komt in het hiernamaals te voorschijn als het geraamte van een wolf, een hond
of een haan omdat het karakter van deze dieren het verstand en de wil van zo'n
jaloerse dwaas beheersten; als voorafgaande incarnatievormen bepaalden zij de
eigenlijke, voornaamste karaktertrekken van zo'n ziel. Ook deze
zelfmoordenaars zullen later zeer moeilijk tot enige levensvoleinding komen.
[GEJ.04_152,06]
Ik zeg
jullie: Op aarde is jammer genoeg naijver, - maar in de hemel zal
daarvan eeuwig niets meer naar voren komen; want een afgunstig mens zal daar niet binnenkomen. [GEJ.06_236,10]
Zij, de jaloezie, is de ergste en meest verschrikkelijke hartstocht die alle
andere betere eigenschappen van de vrouwelijke geest verdringt, en gecombineerd
wordt met haat, woede en wraak, en het is zoals Ik eens zei in een van Mijn
woorden: "Wil je Satan in eigen persoon zien, kijk dan maar naar een
tevergeefs opgesmukte jongedame of een jaloerse vrouw!" [Lg.01_009,08]
Jaloersheid in het Latijn =
‘invidia’, in het Frans ‘jalousie’, in
het Engels gelijkend op ‘jealousy’, in het Hebreeuws kinoh, kinah met de
Hebreeuwse waarde 100-50-1-5.
UpToDate 2024-2025